आधार नंबर बहुसंख्य भारतीयांना जारी केला गेला आहे. याचा अर्थ असा की आधार कार्डधारकांसाठी एक वेगळा आणि अद्वितीय ओळख क्रमांक दिला गेला आहे. या आयडीच्या मदतीने त्या भारतीय व्यक्तीची ओळख पटवणे सोपे होते. याचा फायदा अनेक सरकारी विभाग आणि बँका घेऊ लागल्या आहेत, जे आधार ऑथेंटिकेशनचा वापर करत आहेत.
डुप्लिकेटी आणि इतर फसवणुकीपासून बचाव करण्यासाठी अनेक सरकारी विभाग, बँका आणि अगदी दूरसंचार सेवा पुरवठादार कंपन्या देखील आता आधार ऑथेंटिकेशनद्वारे सिम कार्ड जारी करतात.
अगदी आता नवीन नियमांनुसार रेल्वे तात्काळ तिकीट घेण्यासाठीही IRCTC खात्याला आधार नंबरने सत्यापित करावे लागेल आणि यासाठी १ जुलैपासून नवीन नियम लागू होणार आहे.
आता प्रश्न येतो की आधार ऑथेंटिकेशन म्हणजे काय? प्रत्यक्षात, आधार नंबर जारी करणारी भारत सरकारची अधिकृत संस्था भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरण (UIDAI) प्रत्येक व्यक्तीच्या आधार नंबरासोबत त्याची डेमोग्राफिक माहिती (जसे की नाव, जन्मतारीख इत्यादी) किंवा बायोमेट्रिक माहिती (फिंगरप्रिंट किंवा आयरिस) CIDR मध्ये सबमिट करते, जे UIDAI ची एक युनिट आहे.
ऑथेंटिकेशन प्रक्रिया कशी कार्य करते?
आधार ऑथेंटिकेशन प्रणालीची सविस्तर माहिती अशी आहे: यात एक ऑथेंटिकेशन एजन्सी किंवा सेवा पुरवठादार असतो, जो ऑथेंटिकेशन विनंती सुरू करतो.
एजन्सी डेटा प्रक्रिया करून पुढे पाठवते
यात व्यक्तीचा आधार नंबर आणि संबंधित डेटा सबमिट केला जातो, ज्यात डेमोग्राफिक्स किंवा बायोमेट्रिक्स डेटा असतो. ही विनंती UIDAI च्या CIDR कडे पाठवली जाते.
CIDR कडून विनंतीची पडताळणी केली जाते
यानंतर UIDAI चा CIDR या सबमिट केलेल्या विनंतीची प्रक्रिया करतो. CIDR एजन्सीकडून मिळालेल्या बायोमेट्रिक डेटाशी जुळवणी करतो आणि जेव्हा हे पूर्ण होते तेव्हा ऑथेंटिकेशन प्रक्रिया पूर्ण होते.
Aadhaar ऑथेंटिकेशनचे विविध प्रकार
आधार ऑथेंटिकेशनचे २-३ प्रकार आहेत. यात फेस ऑथेंटिकेशन, फिंगरप्रिंट स्कॅनर आणि OTP ऑथेंटिकेशन यांचा समावेश होतो. बायोमेट्रिक प्रक्रियेत वापरकर्त्याला आपला बोट किंवा चेहरा स्कॅन करावा लागतो. तर OTP द्वारेही ऑथेंटिकेट करता येते, ज्यात आधार कार्डधारकाच्या नोंदणीकृत नंबरवर OTP पाठवला जातो.
Aadhaar ऑथेंटिकेशनचे फायदे
आधार ऑथेंटिकेशन ही एक त्वरित प्रक्रिया आहे आणि ते तुमची ओळख ऑनलाइन पद्धतीने सिद्ध करते. यासाठी तुम्हाला फक्त आधार नंबर घेऊन यावे लागते, इतर कोणत्याही कागदपत्रांची गरज नसते.
ऑफलाइन Aadhaar ऑथेंटिकेशन
Aadhaar QR कोड स्कॅन करूनही ऑफलाइन ऑथेंटिकेशन पूर्ण करू शकता. यासाठी इंटरनेटची गरज नाही. यासाठी तुम्हाला आधारचे मोबाइल अॅप वापरावे लागते.
हे पण वाचा :- 8th Pay Commission : ८ वेतन आयोग लागू होण्यासाठी २ वर्ष लागतील! २०२६ मध्ये पगार वाढीची शक्यता नाही
